poniedziałek, 20 września 2021

Konfucjanizm a role kobiece w koreańskich dramach

Secret Garden jest jedną z  najpopularniejszych dram ostatnich lat, więc zdecydowałam się na obejrzenie jej. Ale oto co sfrustrowało i rozczarowało mnie w tym samym czasie - w ciągu 20 odcinków, główny charakter Joo Won obraża, gardzi i patrzy z góry na Ra Im za należenie do niższej klasy, a mimo to ona toleruje to i ciągle czeka na niego, gdy na końcu serialu on stwierdza, ze ją kocha. Ta relacja występuje także w dramach jak You're Beautiful i Beethoven Virus, gdzie główna bohaterka ma wybór miedzy mężczyzną, który nią pogardza a miłym chłopakiem, który się nią opiekuje. W tych trzech przypadkach dziewczyna wybiera "złego chłopca".  Taka fabuła nie jest nieodłącznym elementem koreańskich dram, ale jest często powtarzana. I ciężko mi polubić bohaterkę, która wydaje się bierna i podporządkowana męskiemu bohaterowi.

Koreańskie dramy stały się towarem eksportowym do krajów Azji Południowo-Wschodniej i w ciągu ostatnich lat trwały badania, które miały wyjaśnić ich popularność. W 2005 rok Acvid Lin przeprowadziła badanie wśród żeńskiej publiczności koreańskich dram w Hongkongu i Singapurze. W tych badaniach, większość respondentek wskazała, że ich zainteresowanie koreańskimi dramami było spowodowane tym jak one "zachowują to, co nazywa się tradycyjnymi (azjatyckimi) wartościami, jednocześnie opakowując je w modną estetykę". Na przykład ankietowane opisywały główne bohaterki takimi przymiotnikami jak: "łagodne", "czułe", "delikatne", "oddane miłości", "skłonne do poświęceń" i zawsze przekładające miłość i męskiego partnera jako priorytet. 

Podczas badań wśród wykształconych, chińskich, heteroseksualnych mężczyzn z Hongkongu oglądających koreańskie dramy, respondenci dyskutowali o głównych bohaterkach dram i ich związkach z ich kobiecymi ideałami. Jeden z ankietowanych opisał w ten sposób żeńskie bohaterki w koreańskich serialach: "Te dziewczyny są bardzo niewinne, oddane miłości i skłonne do poświęceń. Czekałem na tego rodzaju kobietę i rzeczywiście takie dziewczyny w dramach istnieją!". Następnie opisuje je jako "tolerancyjne"  i "wytrwałe", a również "o wiele lepsze od hongkońskich kobiet".

Rzeczywiście w koreańskich dramach często zdarza się, że główna bohaterka zapomina o swoich aspiracjach, stawiając na pierwszym miejscu związek z męskim protagonistą. Jest to zwykle przedstawione w pozytywnym świetle, ponieważ poświęca się ona miłości, która przecież jest głównym celem dram romantycznych. Te wartości, jak stwierdzali respondenci, są spadkiem po konfucjanizmie.  

Spośród krajów Wschodniej Azji, Korea jest obecnie krajem, który najściślej trzyma się tradycji konfucjańskiej. Ten fakt ma bezpośrednie przełożenie na role kobiety w społeczeństwie koreańskim i wpływa na wizerunek kobiet w mediach. Konfucjanizm porusza temat płci w oparciu na dwie koncepcje: Namnyo-yubol (różnica między płciami) i Nae-Oe-Beob (kobiety jako reprezentantkę sfery domowej, a mężczyzn jako reprezentanta sfery publicznej). Według tradycyjnego konfucjanizmu, społeczna rola kobiety jest podporządkowana mężczyźnie: ojcu, mężowi i synowi. Dynastia Joseon, która panowała w Korei w latach 1392 -1897 według zasad konfucjańskich, jest uważana za jedną z najbardziej restrykcyjnych społeczeństw wobec kobiet. Spuścizna po dynastii Joseon ciągle jest żywa  w koreańskim społeczeństwie i jest uważana za jeden z najważniejszych okresów w rozwoju Korei jako narodu.

Jedną z najważniejszych wartości, które odziedziczyły koreańskie dramy z konfucjanizmu jest ważność rodziny. Nie jest niecodziennym w serialach koreańskich widok głównego bohatera żyjącego z rodziną w obojętnie jakim wieku. Na przykład Kim Sam-soon z dramy My name is Kim Sam-soon i Ae-jung z The Greatest Love żyją z rodziną, mimo że mają trzydzieści lat oraz pracę. To nie jest jedynie mało znaczący fakt; w obu przypadkach członkowie rodziny grają ważną rolę w rozwoju akcji. 

W artykule, który porównywał obraz rodziny, który jest przedstawiany w niedawnych dramach koreańskich, japońskich, chińskich oraz tajwańskich, zanotowano, że obecność rodziny jest najbardziej widoczna w dramach koreańskich w porównaniu do innych krajów. Postać matki to częsta postać w koreańskich dramach. Kobieta odgrywa ważną rolę, ale zawsze w domowym kontekście, jej siła jest ogromna, ale ogranicza się tylko do domowego zacisza. Często w kdramach matka jest jedyną reprezentantką rodziny; postać ojca jest często nieobecna, kiedy chodzi o problemy natury romantycznej, małżeństwa i innych domowych problemów. Jednakże, gdy fabuła zawiera biznes lub politykę, więcej niż często pojawia się postać ojca (np. w Protect the Boss). 

Kobiety w koreańskim społeczeństwie mają za zadanie wyjść za mąż i założyć własną rodzinę; małżeństwo jest definitywnie dużą presją społeczną. Kiedy kobieta osiąga wiek 30 lat, jest obraźliwie nazywaną "ajummą". Ajumma oznacza dosłownie "zamężną kobietę", ale jest używane wobec każdej kobiety, która wygląda wystarczająco dojrzale by być mężatką. W odróżnieniu od męskiego odpowiednika "ajusshi" (który nie oznacza "zamężnego mężczyznę"), ajumma ma złe konotacje - ajummy to głośne kury domowe z permą na włosach i pulchnymi policzkami. Wracając do My Name Is Kim Sam-soon, gówna bohaterka ma już 30 lat i co chwila jej przypominają jej, że jest stara jako singielka. Kiedy główny bohater nazywa ją "ajummą" na ich pierwszym spotkaniu, ona się obraża i wytyka, że powinna być nazwaną "agassi" (zwrot zarezerwowany dla młodszych kobiet), na co on odpowiada: "Czyż nie są wszystkie kobiety powyżej trzydziestki ajummami?".

 Ale gdy oglądanie koreańskich dram mogłoby sprawić wrażenie, że kiedy przekroczysz trzydziestkę, możesz być uznawaną za starą według koreańskich standardów, nie byłoby sprawiedliwe uznać to za normę. Według Korean National Office przeciętne pierwsze małżeństwo jest zawierane w wieku 31 lat przez mężczyzn i 28 lat przez kobiety, co jest mniej więcej takie samo jak w innych rozwiniętych krajach, co oznacza, że większość kobiet pozostaje niezamężna do swoich późnych lat dwudziestych.

Jednakże, zwykle to "starsze" główne bohaterki są bardziej interesujące, mniej pasywne i  w mniejszym stopniu wpasowujące się w konfucjański stereotyp. Nie byłoby trafne stwierdzenie, że te silne kobiece postacie są rzadkie w dramach, ale są one zwykle kojarzone z obrazem niekobiecości lub egoizmu. W Coffee Prince główna bohaterka jest często brana za mężczyznę. Ma krótkie włosy, nosi luźne obrania, uprawia taekwondo i jest dosadna. Reprezentuje dokładną odwrotność tego, jaką powinna być dobra azjatycka kobieta. Te kobiety nie wyglądają koniecznie męsko, ale posiadają cechy tradycyjnie związane z mężczyznami: są zwykle furiackie i używają agresji fizycznej jako samoobrony, są asertywne i wygadane. W badaniach chińskich męskich widzów, wykazali oni dyskomfort  wobec tej "niekobiecości". Podczas opisywania tych "silnych kobiet" w nowoczesnym Hongkongu, jeden z respondentów zastanawiał się: "dzisiaj wszystkie one są ambitne, pragną awansu i są samowystarczalne, staja się silniejsze niż wcześniej... Zastanawiam się czy utraciły kobiece przymioty takie jak czułość, posłuszność i uległość". Kolejny ankietowany wskazał, że tego rodzaju kobiety "próbują być mężczyznami". Więc dla widzów, którzy znajdują przyjemność w oglądaniu tradycyjnych wartości w koreańskich dramach, taka niekobiecość u głównej bohaterki nie jest pożądaną cechą. 

Jednakże, wydaje się, że następuje zmiana w przedstawianiu głównych bohaterek w ostatnich latach, albo przynajmniej w odbiorze widzów na takie protagonistki. Winter Sonata (2002) reprezentuje trend dram wydawanych w latach 2000-2010; doskonale ucieleśnia on konfucjański ideał poświęcenia, w którym protagonistka jest atrakcyjna, łagodna, skromna, czuła i nie wahająca się przypomnieć głównemu bohaterowi, jak jest dla niej ważny, chociaż on rzadko to robi. Ale niektóre popularne dramy odbiegają od tego trendu. Wyżej wymienione dramy jak My Name Is Kim Sam-soon (2005) i Coffeee Price (2007) przedstawiają główne bohaterki jako bezpośrednie, o silnej woli i nieskore do poświęcenia swoich karier dla głównego bohatera. Ponadto, są to dwie bardzo popularne dramy z wysokimi wskaźnikami oglądalności, a ostatni odcinek My Name Is Kim Sam-soon nawet osiągnęła 50% oglądalności. 

Czyżby widzowie dram (zwłaszcza kobiety, jako że są one głównym odbiorcą tego rodzaju dram) są już znużeni tradycyjnym wizerunkiem kobiet? W 2005 roku Lee Dongho przeprowadził badanie wśród młodych koreańskich kobiet, które regularnie oglądały japońskie seriale. Wobec wzrastającej popularności koreańskich dram w danym czasie, uważały one japońskie dramy za bardziej atrakcyjne, a jednym z powodów było przedstawienie tożsamości płciowej. W japońskich serialach główna bohaterka ma życie, które nie ogranicza się do romantycznego związku i realizuje się w pracy, co nie jest tylko tłem do wydarzeń w kdramach. Tajwańscy widzowie przebadani w badaniu "Zaangażowanie w koreańskie dramy - dyskurs o tożsamości płciowej i podziału klasowego na Tajwanie" również wykazali zmartwienie wizerunkiem kobiet w kdramach. Podczas gdy klasa pracująca zwykła identyfikować się z stereotypowo kobiecymi bohaterkami, bardziej wykształceni respondenci, że preferują kobiety silne i niezależne. Jeden z ankietowanych powiedział: "W koreańskich dramach nie występują ambitne główne bohaterki. Mężczyźni są przedstawieni jako ambitni, ale kobiety... Co prawda Young Mi (w dramie All About Eve) jest ambitna, ale jest przedstawiona w negatywnym świetle.. Nie podoba mi się to". Prawdą jest, że istnieją bohaterki, które chcą kontynuować swoją karierę i wciąż pozostają kobiece, ale w większości przypadków przedstawiają one chciwe poczucie ambicji, będące przeciwieństwem głównej bohaterki będącej skromną, czułą i niewinną.

Koreańskie społeczeństwo jest społeczeństwem patriarchalnym i wciąż jest z tyłu jeśli chodzi o równouprawnienie w porównaniu do większości rozwiniętych krajów. Dzisiaj tylko 55,5% kobiet zapisuje się na studia w porównaniu do 92% mężczyzn; ich pensja jest 40% mniejsza od mężczyzn; połowa pracujących kobiet przestaje pracować po małżeństwie i reprezentacja kobiet na wysokich pozycjach w rządzie jest niska, nie przekraczająca 1,5%. Jednakże, dzięki asymilacji wartości konfucjańskich koreańskie gospodynie domowe niekoniecznie postrzegają siebie jako bezsilne albo podległe, ale mają władzę w domowym zaciszu.

Koreańskie dramy nie oferują wiernego obrazu koreańskiego społeczeństwa; zwykle opierają się na stereotypach, fabuły się powtarzają, a tło zostaje niezmienne. Sytuacje są przesadzone w większości przypadków i po reakcji różnych grup widzów możemy lepiej zrozumieć rolę kobiety w koreańskim społeczeństwie oraz związek obrazu kobiety w koreańskich dramach. Te stereotypy nie odzwierciedlają koreańskiej populacji, ale fakt, że widzowie akceptują i identyfikują się z nimi wskazuje, że konfucjańskie wartości są wciąż żywe w koreańskim i wschodnioazjatyckim społeczeństwie.

źródło: artykuł seoulbeats z 2012 roku

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz